Tane Tane Blockchain
Bölüm 2: Bizans Generalleri
 |
| Bizans Generalleri |
- Abi, sözünü kesmek gibi olacak ama ben bu oyundan hiçbirşey anlamadım. Blok zinciri diye başladık bir anda elimizde defterler, kağıtlar, şifreli sayfa başlıkları çıktı. Şimdi de bilmece çöz diyorsun. Zaten bilmece gibi anlatıyorsun. Şu blok zincirinin tanımını yapsan da işkenceden kurtarsan nasıl olur?
- O halde başka bir hikaye anlatayım ama kaldığımız yeri unutma, bu oyuna birazdan tekrar döneceğiz.
- Hikaye daha iyi gider.
- Hikayemiz eski bir tarihte ancak yaşadığımız coğrafyaya pek de uzak olmayan bir yerde geçiyor. Bizans ordusu bir şehri kuşatmış ve taaruz için emir bekliyor. Gelgelelim Bizans'ta entrika hiç eksik olmaz. Ordunun içinde azınlıkta olsalar da hain generaller var.
- Hahaha.. Günümüzde geçmediğine emin misin bu hikayenin?
- Tabii ki Bizans devrinde geçiyor. Generaller şehrin etrafında farklı noktalarda birliklerini konuşlandırmış bekliyor durumda. Biraraya gelip harekat planı yapacak ortam yok. Şimdiki gibi whatsup grubu açmak için yüzlerce sene erken bir çağda yaşıyorlar. Haberleşmek için tek araç birbirlerine gönderdikleri ulaklar. Soru şu: Dürüst generallerin bir karar üzerinde uzlaşmaları mümkün mü?
- Nasıl bir karar mesela?
- Diyelim ki 3 birlik ve 3 general (A, B ve C) var. Bir tanesi hain ve orduyu yanıltmak için çalışıyor. Diğer ikisi dürüst. Her general düşmanı kendi pozisyonundan inceleyecek ve bulgularını diğerleri ile paylaşacak. Generallerin kararı bulguların toplamına dayalı ve objektif olmak zorunda. Örneğin X generalinin topladığı bulguyu b(X) diye düşünecek olursak ise tüm generaller b(A)+b(B)+b(C) ye göre karar alacak. Hain generalin diğer ikisine farklı bulgu göndermesi durumunda hangi yöntemi kullanırsa kullansınlar diğer ikisi uzlaşamayacak.
- Sonunda kim kazanıyor savaşı?
- Hep iyiler kazansın istesek de bilim şimdiye kadar çoğunluğun uzlaşmasını sağlayacak bir algoritma bulamadı. General sayısı ne kadar fazla olursa olsun üçte ikisinden fazlası dürüst değilse uzlaşmaya varmaları mümkün görünmüyor. 3 yerine 30 general olsaydı da fikir birliğinde olduklarını anlamaları için en az 21 generalin dürüst olması gerekirdi. Biraz düşün bakalım aklına bir yöntem gelecek mi.
- Hani hikaye olacaktı bu. Gene bilmeceye döndük abi.
- Hikayemsi bilmece diyelim. Bizans Generalleri Problemi 1980'lerin başından itibaren akademisyenlerin ilgisini çekiyor. Bunun sebebi bilişim sistemlerinde tutarsız bilgi yayan komponentlere karşı hata tolere etme algoritmalarının geliştirilme ihtiyacı. Bu sistemler ağ haberleşmesinden tut manyetik diske veri yazmaya kadar çok geniş bir alanı kapsıyor.
- O halde başka bir hikaye anlatayım ama kaldığımız yeri unutma, bu oyuna birazdan tekrar döneceğiz.
- Hikaye daha iyi gider.
- Hikayemiz eski bir tarihte ancak yaşadığımız coğrafyaya pek de uzak olmayan bir yerde geçiyor. Bizans ordusu bir şehri kuşatmış ve taaruz için emir bekliyor. Gelgelelim Bizans'ta entrika hiç eksik olmaz. Ordunun içinde azınlıkta olsalar da hain generaller var.
- Hahaha.. Günümüzde geçmediğine emin misin bu hikayenin?
- Tabii ki Bizans devrinde geçiyor. Generaller şehrin etrafında farklı noktalarda birliklerini konuşlandırmış bekliyor durumda. Biraraya gelip harekat planı yapacak ortam yok. Şimdiki gibi whatsup grubu açmak için yüzlerce sene erken bir çağda yaşıyorlar. Haberleşmek için tek araç birbirlerine gönderdikleri ulaklar. Soru şu: Dürüst generallerin bir karar üzerinde uzlaşmaları mümkün mü?
- Nasıl bir karar mesela?
- Diyelim ki 3 birlik ve 3 general (A, B ve C) var. Bir tanesi hain ve orduyu yanıltmak için çalışıyor. Diğer ikisi dürüst. Her general düşmanı kendi pozisyonundan inceleyecek ve bulgularını diğerleri ile paylaşacak. Generallerin kararı bulguların toplamına dayalı ve objektif olmak zorunda. Örneğin X generalinin topladığı bulguyu b(X) diye düşünecek olursak ise tüm generaller b(A)+b(B)+b(C) ye göre karar alacak. Hain generalin diğer ikisine farklı bulgu göndermesi durumunda hangi yöntemi kullanırsa kullansınlar diğer ikisi uzlaşamayacak.
- Sonunda kim kazanıyor savaşı?
- Hep iyiler kazansın istesek de bilim şimdiye kadar çoğunluğun uzlaşmasını sağlayacak bir algoritma bulamadı. General sayısı ne kadar fazla olursa olsun üçte ikisinden fazlası dürüst değilse uzlaşmaya varmaları mümkün görünmüyor. 3 yerine 30 general olsaydı da fikir birliğinde olduklarını anlamaları için en az 21 generalin dürüst olması gerekirdi. Biraz düşün bakalım aklına bir yöntem gelecek mi.
- Hani hikaye olacaktı bu. Gene bilmeceye döndük abi.
- Hikayemsi bilmece diyelim. Bizans Generalleri Problemi 1980'lerin başından itibaren akademisyenlerin ilgisini çekiyor. Bunun sebebi bilişim sistemlerinde tutarsız bilgi yayan komponentlere karşı hata tolere etme algoritmalarının geliştirilme ihtiyacı. Bu sistemler ağ haberleşmesinden tut manyetik diske veri yazmaya kadar çok geniş bir alanı kapsıyor.
- Blok zinciriyle bizans generallerinin ne ilgisi var peki?
- Çok var. İlerde göreceksin. Blok zinciri yakın arkadaşı İş Kanıtı ile birlikte uzlaşmaya (konsensüs, mutabakat) dayalı bir protokol.
- Çok var. İlerde göreceksin. Blok zinciri yakın arkadaşı İş Kanıtı ile birlikte uzlaşmaya (konsensüs, mutabakat) dayalı bir protokol.
Devam Edecek ...
Referanslar:
